USG PIERSI I MAMMOGRAFIA

Z rekomendacji Zarządu Głównego PTG w sprawie profilaktyki i wczesnej diagnostyki zmian w gruczole sutkowym (23. 2. 2005) „ Profilaktyka chorób sutka”

1. W trakcie badania ginekologiczno-położniczego kobiety po 20 roku życia zaleca się:

  • Badanie przedmiotowe i podmiotowe sutków przeprowadzone przez lekarza
  • Nauczanie kobiet samodzielnego, palpacyjnego badania sutków
  • Poinformowanie pacjentek o możliwie najszybszym zawiadamianiu lekarza ginekologa o wykrytych w czasie samodzielnego badania palpacyjnego zmianach w sutkach.

2. Od 45 roku życia do 50 roku życia wykonywanie badania mammograficznego co 2 lata.
3. Od 50 roku życia wykonywanie badania mammograficznego co 1 rok.
4. Zwrócenie uwagi na fakt, że badania muszą być przeprowadzone z użyciem aparatu o właściwych parametrach i poddane ocenie przez kwalifikowanego lekarza-radiologa.
5. Usg gruczołów sutkowych nie jest badaniem zastępującym mammografię natomiast stanowi ona uzupełniającą część diagnostyki.
6.W szczególnych sytuacjach klinicznych należy rozważyć celowość wykonania mammmografii rezonansu magnetycznego.
7. Zaleca się identyfikację oraz objęcie szczególną obserwacją, grupy kobiet o zwiększonym ryzyku zachorowania na raka sutka poprzez ocenę parametrów do których należą między innymi:

  • Obciążony wywiad rodzinny
  • Niektóre niezłośliwe zmiany rozrostowe sutka w wywiadzie
  • Przebyta zmiana onkologiczna w jednym sutku
  • Brak ciąży w wywiadzie
  • Późna pierwsza ciąża (powyżej 30 roku życia)
  • Brak lub krótki okres karmienia piersią (< 8 miesięcy)
  • Otyłość
  • Dieta wysokotłuszczowa
  • Nadmierne spożywanie alkoholu
  • Liczne cykle bezowulacyjne
  • Wysoki status socjoekonomiczny
  • Cukrzyca
  • Wzmożona gęstość radiologiczna sutka po 55 roku życia

8. Akceptuje się możliwość podawania egzogennych hormonów (HRT, OC) po uprzednim
szczegółowym przeanalizowaniu ewentualnych wskazań oraz korzyści takiej terapii.
Rezultaty opublikowanego w kwietniu 2004 roku estrogenowego ramienia badania WHI wskazują na konieczność przestrzegania daleko idącej ostrożności w długotrwałym stosowaniu niektórych progestagenów.

9. Grupa Ekspertów zwraca uwagę na problem podwyższonej radiologicznej gęstości sutka, szczególnie po 55 roku życia, niejednokrotnie nasilającej się po zastosowaniu HRT. Taki stan sutka uniemożliwia przeprowadzenie jego skutecznej diagnostyki, głównie poprzez znaczne ograniczenie interpretacji wyniku mammografii.
Wysoka radiologiczna gęstość gruczołów sutkowych może wskazywać na zwiększone ryzyko wystąpienia nowotworów sutka. W takich sytuacjach zaleca się wykonanie kontrolnej mammografii po zmniejszeniu gęstości tego narządu, którą można osiągnąć po:

  • Zastosowaniu niższej dawki hormonów
  • Odstawieniu hormonów na 2 tygodnie do 3 miesięcy

U kobiet tych zaleca się stosowanie preparatów niepowodujących zwiększonej gęstości sutka.
10. Pacjentki posiadające obciążony wywiad rodzinny powinny być poddane specjalnej obserwacji, zgodnie z wcześniejszymi rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczącymi wykrywania wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka gruczołu sutkowego i jajnika, z dnia 9 stycznia 2004, spośród których do najważniejszych należą :

  • Kierowanie tych kobiet na konsultacje w zakresie genetyki onkologicznej, (m.in. diagnostyka nosicielstwa BRCA 1 i BRCA 2,)
  • Kobiety posiadające obciążenie rodzinne raka sutka w pierwszym stopniu pokrewieństwa powinny mieć pierwsze badania mammograficzne wykonywane o 5 lat wcześniej od rozpoznania raka sutka u bliskiego krewnego.
  • Przebyta choroba nowotworowa sutka nie stanowi bezwzględnego przeciwwskazania do HT. Jednak wdrożenie leczenia należy dokonać po szczegółowej rozmowie z chorą w czasie, której bezwzględnie trzeba rozważyć relację korzyści i ryzyka oraz uwzględnić życzenia kobiety, co do prowadzenia takiej terapii.”